door Jef Coeck
Het is zo goed als zeker dat Afrika in de komende jaren overspoeld zal worden met spionnen van onder meer het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie. Onder president Obama zijn de operaties hand over hand toegenomen, vergeleken met de Bush-jaren – ja, waarmee anders? Neem, de oorlog in Libië. Die werd gevoerd met drones vanop vliegvelden en bases in Djibouti, Ethiopië en de Seychellen-eilanden in de Indische Oceaan. Een vloot van dertig schepen begeleidde de operaties.
Vanuit Somalië waaierde een grootscheepse actie uit van militairen en CIA-personeel, met spionage-operaties, opleiding van Somalische agenten, geheime gevangenissen, helicopteraanvallen en Amerikaanse commandoraids. Daarover dadelijk meer. Het is opvallend dat de CIA en het Pentagon meer en meer samenwerken, terwijl deze geheime dienst voorheen eigenlijk georiënteerd was op het Sate Department (Buitenlandse Zaken).
Wat nu in Afrika gebeurt kan allemaal moeiteloos en zonder publieke ophef, sinds AFRICOM (African Commando) bestaat. Zoals we toen al schreven – met de hulp van onder meer de kritische Afrika-watcher Adam Hochschild – is Africom zowat het sluitstuk van de militaire wereldvisie van Washington. Dit Afrikaanse Eenheidscommando omvat 53 landen onder de hoede van de VS. Het is nog opgericht onder de vorige regering, door minister van defensie Rumsfeld, maar pas in 2009 vol operationeel geworden. Het doel van Africom wordt aldus geformuleerd: “…een stabiele en veilige Afrikaanse omgeving te scheppen die de buitenlandse politiek van de VS in de hand werkt.”
Sedert Africom operationeel werd, vloeide er een massieve geldstroom naar het ‘contra-terrorisme’ in heel Oost-Afrika. Tientallen miljoenen dollars werden uitgetrokken om huurlingen en Afrikaanse troepen te engageren. Om de al zo lang gezochte ‘rebellenleider’ Joseph Kony (van het Weerstandsleger van de Heer) op te sporen c.q. te liquideren, is een speciale eenheid opgericht met goedkeuring van het State Department. Die eenheid is bedrijvig in op zijn minst vier landen: Oeganda, Zuid-Soedan, DR Congo, en in de Centraal-Afrikaanse Republiek, waar de Amerikaanse Special Forces een nieuwe basis hebben ingericht. Dat alles is nog maar het bovenste laagje van de snel toenemende actieplannen in de regio.
Minder in het oog springend zijn enkele andere militaire stokpaardjes van de Amerikanen, met name opleiding van Afrikaanse eenheden die een wezenlijk deel zijn gaan uitmaken van de Amerikaanse belangen op het continent. Zo zijn er de Force Recon Marines, stoottroep van de Special Purpose Marine Air Ground Task Force 12 (SPMAGTF-12), bedoeld om soldaten te trainen van het Oegandese Volksleger, dat de meeste troepen levert voor de internationale missie van de Afrikaanse Unie in Somalië.
Vroeger dit jaar hebben de marines van SPMAGTF-12 ook soldaten van het Burundese leger opgeleid, het tweede grootste contingent in Somalië. De opleiding van Afrikaanse militaire instructeurs werd verstrekt in Camp Lemonier, de vanouds gevestigde Amerikaanse basis in Djibouti. Die instructeurs zijn dan uitgestuurd naar Liberia, waar ze het Liberiaanse leger technieken moeten bijbrengen voor rellenbestrijding. Zo werd gewerkt aan de heropbouw van het Liberiaanse leger, met alweer de instemming van het State Department.
De VS nemen ook de opleiding en de uitrusting voor hun rekening van militairen in Algerije, Burkino Faso, Tsjaad, Mauretanië, Niger en Tunesië. Daarvoor heeft Africom niet minder dan 14 gezamenlijke grote militare oefeningen gepland, dit jaar. Daarbij worden ook landen betrokken als Marokko, Cameroen, Gabon, Botswana, Zuid-Afrika, Lesotho, Senegal en –het zogenoemde Pakistan van Afrika– Nigeria.
Zijn er nog Afrikaanse landen over, buiten de Amerikaanse militaire invloedssfeer? Dat kan haast niet, maar niet alles is terug te vinden in de officiële Africom-lijsten. Zo is zonder internationale ophef in het voorjaar de maritieme oefening Sahara Express 2012 gehouden, met deelname van 11 landen waaronder ook Ivoorkust, Gambia, Liberia, Mauretanië en Sierra Leone.
Ja, één landje wordt zelden genoemd: het kleine Rwanda van voorbeeldpresident Kagame. Daar nemen de Britten de zaken waar (3). Sedert de oorlog in Irak en de volgzaamheid van ex-premier Tony Blair (‘het schoothondje van Bush’) lijkt er in de verhouding UK-US weinig te zijn veranderd. Blair blijft nog altijd persoonlijk zaakwaarnemer van zijn land in Rwanda. Het is opvallend dat Kagame – die zo’n desastreuze rol speelt in Oost-Congo en het daar opflakkerend conflict – in de berichten over en de rapporten van Africom zelden of nooit genoemd wordt. Behalve recentelijk en door waarnemers die de regio al jarenlang volgen. Rwanda is, zeker in België, dus een onderwerp apart. Een gevoelig onderwerp apart.
Dit alles, en nog een pak meer, maakt deel uit van de Nieuwe Oorlogsvoering, grotendeels bedacht door de regering Bush jr., uitgewerkt door zijn opvolger, toegejuicht door ongeveer alle politici, experts en journalisten in Washington – maar verguisd door een handvol linkse media (4) in de States zelf en door een flink deel van de wereldbevolking en kritische waarnemers in alle continenten.
(1) https://salonvansisyphus.wordpress.com/2009/08/17/adam-hochschild-on-congo-rwanda-and-the-us/
(2) https://salonvansisyphus.wordpress.com/2009/09/01/blood-on-the-tracks-%e2%80%93-and-oil/
(4) http://www.alternet.org/news/155879/the_new_obama_doctrine%2C_a_six-point_plan_for_global_war_
CIA-land in Somalia
In een achterafhoek van de luchthaven van Mogadishu heeft de CIA haar eigen fort. Aan een kant tegen de Indische Oceaan gelegen is de compound omgeven door lange stevige muren, met wachttorens op de vier uithoeken. In deze ‘gated community’ staan ruim tien gebouwen en vlakbij nog eens acht metalen hangars: de CIA heeft hier ook haar eigen luchtmacht. De gewapende wachters zijn Somalische soldaten maar de toegang wordt gecontroleerd door de Amerikanen. Hier worden Somalische agenten en spionnen opgeleid in het contra-terrorisme. Ze moeten daarna in staat zijn verrassings- en gevechtsoperaties uit te voeren tegen leden van Al Shabab, een militante islamitische groep die nauwe banden zou hebben met Al Qaida.
Leden en vermoedelijke leden van de Shabab worden opgesloten in een geheime CIA-gevangenis, ondergronds gelegen in het hoofdkwartier van de Somalische veiligheidsdienst NSA. Sommige van deze gevangen zijn gewoon van de straat geplukt in Kenia en per vliegtuig naar Mogadishu overgebracht. Hun ondervraging gebeurt door Amerikaanse agenten en de CIA betaalt ook het Somalische personeel van deze kelderkerker.
Het bestaan van deze twee ultra-geheime locaties is onthuld door de Amerikaanse krant The Nation, een kleine linkse publicatie, de oudste van het land (opgericht 1865, vlak na de burgeroorlog) en al jaren een doorn in het oog van allerlei overheden. Reporter Jeremy Scahill (5) heeft lang en diepgaand onderzoek verricht in Mogadishu. Zijn bronnen waren onder meer officieren van de Somalische Staatsveiligheid, ambtenaren van de Overgangsregering, voormalige gevangenen van de ondergrondse kerker, en ook Somalische militieleiders die op een of ander moment met de CIA hebben samengewerkt. The Nation heeft zowel het bestaan van de gevangenis als van het opleidingscentrum bevestigd gekregen door een hooggeplaatste Amerikaanse ambtenaar. Hij voegde eraan toe dat deze vorm van samenwerking tussen de US en Somalië ‘absoluut zinvol’ is.
Washingtons oorlog tegen het wereldterrorisme spitst zich de jongste tijd toe op Somalië. Dat houdt onder meer in dat er militaire blitzacties worden uitgevoerd door de Special Operation Forces, aanvallen met drones en uitgebreide bewakingsopdrachten. Er zijn ongeveer 30 Amerikaanse agenten ter plaatse, full-time personeel. Maar ze voeren geen gezamenlijke operaties uit met de Somalische NSA, vanwege te gevaarlijk. ‘De Somalische situatie is ongrijpbaar, onstabiel en de machthebbers wisselen voortdurend. Wij kunnen de omgevingsfactoren niet beheersen zoals in Afghanistan en Irak.’ Van ‘beheersing’ gesproken.
Somalische informanten en agenten van de CIA vangen 200 dollar per maand, wat een klein fortuin is in dit land. Voormalige gevangenen getuigen dat de omstandigheden ondergronds erbarmelijk zijn. De zowat 50 cellen zitten vol met ongedierte. De bewoners worden nooit gelucht en sommigen beginnen na een tijd dol te draaien, zichzelf te verwonden of met hun hoofd tegen de muren te slaan. De ondervragingen – op Somalisch grondgebied – gebeuren door onder meer Amerikanen, maar er zijn ook andere ‘blanken’ gesignaleerd, onder wie Fransen. Deze ‘embedded’ Franse agenten zouden deel uitmaken van AMISOM, de vredesmacht van de Afrikaanse Unie in Somalië.
Het Afrikaanse continent is dus volop in beweging, nadat we er vijftig jaar lang prikkeldraad omheen hadden gezet om ons te helpen het te vergeten. Die tijden zijn voorbij. Het Amerikaanse leger en de spionagediensten hebben een nieuw werkterrein ontdekt. Maar wie heeft dààr eigenlijk om gevraagd? (6)
In Mogadishu bestaat dus een nieuw, ondergronds, Guantanamo.
Het vervolg van dit schokkende verhaal leest u hier:
( 5 ) http://www.thenation.com/article/161936/cias-secret-sites-somalia
Lees ook het commentaar van Tom Engelhardt:
(6) http://www.commondreams.org/view/2012/07/15-2
Salon van Sisyphus 