Door Johan Depoortere

Als het zionisme samen met fascisme, kolonialisme en Apartheid op de vuilnishoop van de geschiedenis zal zijn terechtgekomen zal Donald Trump daarvoor – wellicht postuum – een deel van de verdienste mogen opeisen. Zijn “deal of the century” wordt door vrijwel al wie begaan is met de vrede in het Midden-Oosten verworpen, maar het is niet uitgesloten dat zijn plan wel eens een onverwacht effect kan hebben: namelijk het einde van het zionisme zoals we het vandaag kennen.

Netanyahu en Trump kunnen het uitstekend met elkaar vinden.

Het plan dat Donald Trump met zijn beste maatje Netanyahu heeft bekokstoofd zonder ook maar enige inbreng van één van de twee bij het conflict betrokken partijen draagt de Orwelliaanse naam van “vredesplan.” Maar zoals in Orwells toekomstvisie “waarheid” leugen is zo betekent ook hier “vrede” in werkelijkheid oorlog. Het plan dat met grote achteloosheid voorbijgaat aan de fundamentele rechten van de Palestijnen kan onmogelijk tot vrede maar zal meer dan waarschijnlijk tot meer bloedvergieten leiden.

Zo ziet het toekomstige Palestina eruit volgens de “deal of the century” Officiële kaart.

De meeste waarnemers zijn het erover eens dat met deze deal of the century – in ware maffiastijl aan de Palestijnen opgedrongen – de zogenaamde “tweestaten-oplossing” de doodsteek is toegebracht. Wat de Palestijnen aangeboden krijgen is immers niet meer dan enkele verbrokkelde bantoestans op 15% van het grondgebied van het historische Palestina met toekomstige schijnautonomie die dan nog afhankelijk wordt gemaakt van een hele reeks onmogelijk te vervullen voorwaarden. Exit dus de “tweestaten-oplossing.” De vraag is of we daarom moeten treuren. De “tweestaten-oplossing” is immers nooit een echte oplossing geweest omdat in de ogen van zowel Israëli’s als Amerikanen de Palestijnse staat nooit meer is geweest dan een hersenschim, de wortel die de Palestijnen werd voorgehouden in de hoop het verzet tegen de bezetting en de discriminatie te breken.De “twee-statenoplossing” betekende het definitief verankeren van de Apartheid. Twee miljoen Palestijnen in Israël konden op die manier hun Israëlisch staatsburgerschap verliezen als ze juridisch naar de Palestijnse staat werden getransfereerd. Daarmee zou de oude zionistische droom van de “transfer” van de niet-Joodse bevolking in vervulling zijn gegaan en kon de zionistische staat voor het eerst een volledig etnisch zuivere Joodse staat worden. Hardcore zionisten zoals de historicus Benny Morris hebben het altijd een fout van Ben Gurion en de Israëlische Founding Fathers gevonden dat na de etnische zuivering in 1948 ruim 160 000 Palestijnen (toen “Arabieren”genoemd) in de staat mochten blijven. Het zijn er intussen meer dan twee miljoen, 20 % van de bevolking, en het idee van “transfer” is in leidende zionistische kringen levendiger dan ooit.

Ondanks het mogelijk verzet van de meest extreme settlers die zelfs de mogelijkheid van een virtuele “Palestijnse staat” verafschuwen lijdt het geen twijfel dat Trumps en Netanyahu’s “vredesplan” het groen licht zal krijgen of de volgende regering nu wordt geleid door de huidige premier of door zijn rivaal in de verkiezingen van 2 maart, de zogenaamde “centrumkandidaat” ex-generaal Benny Gantz. Met de annexatie van de nederzettingen op de Westbank en het grootste deel van de Jordaanvallei lijkt de voltooiing van het zionistische project nabij: een Joodse staat op het hele grondgebied van “Eretz Israel” – het bijbelse land van de vermeende voorvaderen van de hedendaagse Joden. Maar de realisatie van die droom zou wel eens op een nachtmerrie kunnen uitdraaien.

Volgens de demografische gegevens van het militair bestuur op de Westbank (dat in Israël Orwelliaans de “burgerlijke administratie” wordt genoemd) zouden door de annexatie meer dan vijf miljoen Palestijnen op de Westbank en Gaza de facto onder Israëlisch bestuur komen. Tel daarbij de twee miljoen “Israëlische Arabieren” in Israël en de nagenoeg 300 000 Palestijnen in Oost-Jeruzalem die nu “voorlopig” als Israëlische staatsburgers worden beschouwd al hebben ze bijvoorbeeld geen stemrecht. Daardoor komen de Joden in het grotere Israël in de minderheid: een nachtmerrie voor de zionisten, die graag waarschuwen voor de “demografische tijdbom.” Dat stelt de zionistische regeringen in de toekomst voor de pijnlijke keuze: ofwel eindeloos geweld door toenemende militarisering en apartheid om de Joodse privileges te beschermen in een land waar Joden de minderheid vormen – en daarmee ook toenemend verzet en internationale druk, of van Israël/Palestina een binationale staat maken met gelijke rechten voor álle inwoners.

Zelfs voor The New York Times, die moeilijk van antizionisme laat staan antisemitisme kan worden beschuldigd is de tweede optie niet langer anathema.  “De Palestijnen moeten politieke en burgerrechten krijgen” schrijft columnist Nicholas Kristof. “Als noch Israël noch de VS bereid zijn hun een volwaardige staat te verlenen, dan moet Israël alle Palestijnen stemrecht en volle rechten toekennen in Israël.” Dat zou het einde betekenen van de “basiswet Joodse Natiestaat” die sinds 2018 letterlijk stelt dat “de uitoefening van het recht op nationale zelfbeschikking in de Staat Israël exclusief het Joodse Volk toekomt.” Dat zou in de praktijk ook het einde van het zionisme betekenen.

Saeb Erekat, toponderhandelaar voor de “Palestijnse Autoriteit”

Het idee van een democratische staat met gelijke rechten voor alle inwoners mag vandaag dan al ondenkbaar of utopisch lijken, een ander alternatief voor uitzichtloos geweld en eeuwigdurende onderdrukking is er niet. In Israël zelf groeit dat besef en een weliswaar uiterst kleine maar actieve minderheid van de Joodse bevolking is daarvan overtuigd. Ook het Palestijnse establishment moet de knop omdraaien en het idee van de twee staten – met de privileges voor een corrupte kliek bestuurders – loslaten. De toponderhandelaar voor de Palestijnse Autoriteit, Saeb Erekat, lijkt dat al te hebben gedaan. Nadat de Verenigde Staten Jeruzalem als hoofdstad van Israël hadden erkend zei Erekat: “Nu is de tijd gekomen om de strijd om te vormen tot een beweging voor ‘één staat met gelijke rechten voor iedereen.”

Onmogelijk, naïef, dagdroom,  illusie, absurd? Een paar maanden vóór de vrijlating van Nelson Mandela zou vrijwel iedereen dat geantwoord hebben tegen wie voorspelde dat het Apartheidsregime in Zuid-Afrika kort daarop tot het verleden zou behoren. Dus ja, niemand kan de toekomst voorspellen maar niemand kan uitsluiten dat Trumps deal of the century het begin van het einde kan betekenen voor de Israëlische variant van de Apartheid: het anderhalve eeuw oude idee van het zionisme.

31 januari 2020